Voeding

Een gevarieerd en gezond voedingspatroon is belangrijk voor een goede gezondheid. Het draagt bij aan een gezond gewicht en aan het voorkomen van ziekten, zoals hart- en vaatziekten, diabetes en een aantal vormen van kanker. 8% van de totale ziektelast komt door ongezonde voeding.

In Nederland is er sprake van een lagere fruit- en groenteconsumptie dan in andere landen uit de Europese Unie. Het bevorderen van gezonde voeding is sinds 2018 onderdeel van het Nationaal Preventieakkoord. 

Het dagelijks eten van voldoende groente en fruit en het beperken van zoete dranken zijn belangrijke elementen van een gezond voedingspatroon van kinderen. Voor kinderen tussen 1 en 12 jaar beveelt het Voedingscentrum dagelijks 50-200 gram groente en 1,5 tot 2 porties fruit aan, waarbij de kleinste hoeveelheden voor de jongste kinderen gelden. Voor sap, diksap, limonade of frisdrank is de aanbeveling om dit maar één keer in de week te drinken. Zoete dranken bevatten namelijk veel suiker en dus veel calorieën. Water is de beste dorstlesser.

Voeding in de gemeente Harderwijk

In de gemeente Harderwijk eet 65% van de kinderen dagelijks fruit en eet 56% dagelijks groente. 32% van de kinderen drinkt (bijna) nooit zoete drankjes en 70% drinkt dagelijks water of thee zonder suiker.

Dit is grotendeels in lijn met de Noord-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland. Het aandeel kinderen dat (bijna) nooit zoete drankjes drinkt en dagelijks groente eet en water of thee zonder suiker drinkt, is in de gemeente Harderwijk hoger dan in de Noord-Veluwe. Het aandeel kinderen dat dagelijks fruit eet en (bijna) nooit zoete drankjes drinkt, is in de gemeente Harderwijk lager met betrekking tot fruit eten en hoger met betrekking tot zoete drankjes drinken dan in Noord- en Oost-Gelderland.

Voeding kinderen, 2021
  gemeente Harderwijk Noord-Veluwe Noord- en Oost-Gelderland
Eet dagelijks fruit 65% 63% 71%
Eet dagelijks groente 56% 46% 55%
Drinkt (bijna) nooit zoete drankjes 32% 26% 26%
Drinkt dagelijks water of thee zonder suiker 70% 63% 68%
Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven.

Trends

K voeding Harderwijk

In de Noord-Veluwe vertoont het aandeel kinderen dat dagelijks fruit eet, het aandeel dat dagelijks groente eet en het aandeel dat (bijna) nooit zoete drankjes drinkt, sinds 2013 een stijgende trend.

In de gemeente Harderwijk zijn dezelfde trends te zien, met uitzondering van groenteconsumptie. Na een stabilisatie, is het aandeel kinderen dat dagelijks groente eet in 2021 gestegen.

Verschillen tussen doelgroepen in de Noord-Veluwe

K voeding NV

Jonge kinderen eten vaker dagelijks fruit en groente dan oudere kinderen. Ook drinken jonge kinderen minder vaak zoete drankjes dan oudere kinderen.

Naarmate de sociaaleconomische status hoger wordt, eten kinderen vaker dagelijks groente en fruit en drinken ze minder vaak zoete drankjes.

Voeding in Noord- en Oost-Gelderland

Kinderen die dagelijks fruit eten

Het aandeel kinderen dat dagelijks fruit eet, loopt uiteen van 56% in de gemeente Oldebroek tot 78% in de gemeente Lochem. De gemeente Harderwijk (65%) behoort tot de gemeenten die gemiddeld scoren.

Het aandeel kinderen dat dagelijks groente eet, loopt uiteen van 37% in de gemeente Oldebroek tot 65% in de gemeente Oost Gelre. De gemeente Harderwijk (56%) behoort tot de gemeenten die gunstig scoren.

Het aandeel kinderen dat (bijna) nooit zoete drankjes drinkt, loopt uiteen van 19% in gemeente Oldebroek tot 33% in gemeente Hattem. De gemeente Harderwijk (32%) behoort tot de gemeenten die gunstig scoren.

 

Kinderen die (bijna) nooit zoete drankjes drinken Kinderen die dagelijks groente eten

Bronnen

  • Stevens, G.W.J.M., van Dorsselaer, S., Boer, M., de Roos, S., Duinhof, E.L., ter Bogt, T.F.M., van den Eijnden, R.J.J.M., Kuyper, L., Visser, D., Vollebergh, W.A.M., & de Looze, M. | HBSC, 2017 | Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland
  • Utrecht: Universiteit Utrecht

Gezond eten vormt voor jongeren de basis om gezond te zijn, te groeien en te ontwikkelen. Voor jongeren vanaf 14 jaar gelden dezelfde Schijf van Vijf adviezen als voor volwassenen. Twee van de vijf vakken gaan over groente en fruit en dranken. 

Het Voedingscentrum beveelt jongeren vanaf 14 jaar aan om 250 gram groente en 200 gram fruit per dag te eten. Voor dranken wordt aanbevolen om water en koffie en thee zonder suiker te drinken.  

Dranken met suiker staan niet in de Schijf van Vijf. Deze dranken zijn gelinkt aan diabetes mellitus type 2 en overgewicht. Voorbeelden van dranken met suiker zijn sportdrankjes, limonade, suikerhoudende frisdrank en vruchtensappen. 

.

Voeding in de gemeente Harderwijk

Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)

In de gemeente Harderwijk eet 36% van de middelbare scholieren dagelijks fruit en 48% eet dagelijks groente. In 2019 drinkt 81% van de middelbare scholieren dagelijks water en 32% drinkt dagelijks drankjes met suiker.

Het percentage middelbare scholieren dat dagelijks water drinkt ligt hoger in gemeente Harderwijk dan in de Noord-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.

Jongvolwassenen (16-25 jaar)

In 2019 eet 25% van de jongvolwassenen dagelijks fruit en 37% eet dagelijks groente. 78% van de jongvolwassenen in de gemeente Harderwijk drinkt dagelijks water.

Het percentage jongvolwassenen dat dagelijks fruit en groente eet en dagelijks water drinkt is in de gemeente Harderwijk vergelijkbaar met de Noord-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland. 

Voeding jongeren, 2019
    Gemeente Harderwijk Noord-Veluwe Noord- en Oost-Gelderland
Eet dagelijks fruit Middelbare scholieren 36% 35% 39%
  Jongvolwassenen 25% 25% 26%
Eet dagelijks groente Middelbare scholieren 48% 45% 55%
  Jongvolwassenen 37% 31% 41%
Drinkt dagelijks (minimaal een glas) water  Middelbare scholieren 81% 73% 74%
  Jongvolwassenen 78% 74% 77%
Drinkt dagelijks drankjes met suiker  Middelbare scholieren 32% 37% 34%
Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven

Meer gegevens over lichamelijke activiteit in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij ‘Zie ook’, Cijfers jongeren 2019. 

Trends

J voeding Harderwijk

Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)

In de gemeente Harderwijk eten in 2019 evenveel middelbare scholieren fruit als in 2015. In 2019 eten meer middelbare scholieren dagelijks groente en drinken meer middelbare scholieren dagelijks water dan in 2015.

In de Noord-Veluwe is het dagelijks eten van fruit en het dagelijks eten van groente toegenomen in 2019 ten opzichte van 2015. Het dagelijks drinken van water is eveneens toegenomen.

Verschillen tussen doelgroepen in de Noord-Veluwe

J voeding NV

Middelbare scholieren 

Meisjes eten vaker dagelijks groente en drinken vaker dagelijks water dan jongens.  

Tweedeklassers eten vaker dagelijks fruit dan vierdeklassers.  

Havo/vwo’ers eten vaker dagelijks groente en drinken vaker dagelijks water dan vmbo’ers.  

Jongvolwassenen 

Vrouwen eten vaker dagelijks groente dan mannen.  

Jongvolwassenen met een theoretische opleiding eten vaker dagelijks groente en drinken vaker dagelijks water dan praktisch opgeleide jongvolwassenen.  

Voeding in Noord- en Oost-Gelderland

Middelbare scholieren die dagelijks ontbijten

Middelbare scholieren

Het aandeel middelbare scholieren dat dagelijks groente eet, loopt uiteen van 36% in de gemeente Oldebroek tot 64% in de gemeente Lochem. De gemeente Harderwijk (48%) hoort bij de gemeenten met de gemiddelde scores. 

Het aandeel middelbare scholieren dat dagelijks water drinkt, loopt uiteen van 58% in de gemeente Oldebroek tot 83% in de gemeente Ermelo. De gemeente Harderwijk (81%) hoort bij de gemeenten met de gunstige scores. 

Jongvolwassenen

Het aandeel jongvolwassenen dat dagelijks groente eet loopt uiteen van 23% in de gemeente Elburg tot 52% in de gemeente Voorst. De gemeente Harderwijk (37%) hoort bij de gemeenten met de gemiddelde scores. 

JV voeding groente Middelbare scholieren die dagelijks groente eten

Bronnen

  • GGD Noord- en Oost-Gelderland
  • E-MOVO 2015.
  • GGD Noord- en Oost-Gelderland
  • Gezondheidsmonitor Jeudg 2019
  • GGD Noord- en Oost-Gelderland
  • Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2019