Extra informatie
Sociaaleconomische positie
De sociaaleconomische positie (SEP) is de positie die iemand inneemt op de maatschappelijke ladder. De sociaaleconomische positie kan op verschillende manieren worden berekend, maar wordt meestal gemeten aan de hand van inkomen, opleiding of beroepsstatus. Tegenwoordig spreken we liever over sociaaleconomische positie dan over sociaaleconomische status (SES). Sociaaleconomische status wekt de indruk dat je sociaaleconomische omstandigheden statisch zijn, terwijl deze natuurlijk kunnen veranderen. De term sociaaleconomische positie doet hier meer recht aan.
De sociaaleconomische positie hangt samen met gezondheid. Met elk stapje hoger op de maatschappelijke ladder, wordt de kans op goede gezondheid groter. De relatie tussen de sociaaleconomische positie en gezondheid kan twee richtingen op gaan. Zo kunnen de omstandigheden binnen de sociaaleconomische positie de oorzaak zijn van (on)gezondheid. Bijvoorbeeld, het leven in armoede en schulden kan leiden tot chronische stress en daarmee ongezondheid. Omgekeerd kan de mate van (on)gezondheid ook invloed hebben op de sociaaleconomische positie. Denk aan een psychische stoornis die het lastiger kan maken om een baan te vinden.
Er bestaan in Nederland aanzienlijke verschillen in gezondheid tussen mensen met een hoge en lage sociaaleconomische positie. Mensen met basisonderwijs of een vmbo-opleiding en een laag inkomen leven 15 jaar minder lang in goede gezondheid dan mensen met een hbo- of universitaire opleiding en een hoog inkomen.
Sociaaleconomische positie in de gemeente Harderwijk
In 2021 heeft 5% van de particuliere huishoudens in de gemeente Harderwijk een inkomen onder de lage inkomensgrens en woont 5% van de minderjarige kinderen in een huishouden met een laag inkomen. Het aandeel particuliere huishoudens met een inkomen onder de lage inkomensgrens ligt in de gemeente Harderwijk hoger dan in de Noord-Veluwe en lager dan in Nederland. Het aandeel minderjarige kinderen in een huishouden met een laag inkomen ligt lager dan in Nederland.
In de gemeente Harderwijk heeft 15% van de volwassenen moeite met rondkomen. Gemeente Harderwijk heeft een SES-WOA score van 0,072. De SES-WOA score is gebaseerd op gegevens over welvaart, opleidingsniveau en arbeidsmarktdeelname. De gemiddelde SES-WOA score voor Nederland is ongeveer 0; bij een hogere score zijn inwoners welvarender en/of hoger opgeleid en/of langduriger aan het werk.
| Harderwijk | Noord-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | Nederland | |
| Particuliere huishoudens met laag inkomen1 | 5% | 5% | 5% | 7% |
| Minderjarige kinderen in huishouden met laag inkomen1 | 5% | 4% | 5% | 7% |
| Volwassenen die moeite hebben met rondkomen2 | 15% | 14% | 15% | 19% |
| 1 Bron: CBS, 2021 (voorlopige cijfers 2021) 2 Bron: Monitor Volwassenen en Ouderen, 2022 Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. |
||||
Trends
In de gemeente Harderwijk is het aandeel huishoudens met een laag inkomen tussen 2017 en 2020 afgenomen en tussen 2020 en 2021 gelijk gebleven. Het aandeel minderjarige kinderen in een huishouden met een laag inkomen is sinds 2016 afgenomen.
In de Noord-Veluwe is het aandeel huishoudens met een laag inkomen tussen 2017 en 2020 afgenomen en tussen 2020 en 2021 gelijk gebleven. Het aandeel minderjarige kinderen in een huishouden met een laag inkomen is sinds 2016 afgenomen.
In de gemeente Harderwijk is het aandeel volwassenen dat enige of grote moeite heeft met rondkomen tussen 2012 en 2020 afgenomen. Tussen 2020 en 2022 lijkt dit aandeel weer te stijgen, maar deze toename is niet significant.
In de Noord-Veluwe is het aandeel volwassenen dat enige of grote moeite heeft met rondkomen tussen 2012 en 2020 afgenomen en tussen 2020 en 2022 toegenomen.
Verschillen tussen doelgroepen in Noord Veluwe
Naarmate de leeftijd toeneemt, neemt het aandeel volwassenen dat moeite heeft met rondkomen af.
Naarmate de sociaal economische positie (SEP)* toeneemt, neemt het aandeel volwassenen dat moeite heeft met rondkomen af.
Alleenwonenden hebben vaker moeite met ronkomen dan samenwonenden.
* Sociaaleconomische positie (SEP) is gebaseerd op het opleidingsniveau en het inkomen van de respondenten.
Sociaaleconomische positie in Noord- en Oost-Gelderland
De SES-WOA score varieert van -0,029 in de gemeente Zutphen tot 0,185 in de gemeente Voorst. De gemeente Harderwijk (0,072) behoort tot de gemeenten met een gemiddelde score.
Het aandeel kinderen dat woont in een huishouden met een laag inkomen varieert van 3% in de gemeente Voorst tot 6% in de gemeente Zutphen. De gemeente Harderwijk (5%) behoort tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Bronnen
- Sociaaleconomische gezondheidsverschillen (SEGV) - Pharos
- https://www.pharos.nl/factsheets/sociaaleconomische-gezondheidsverschillen-segv/
- Sociaaleconomische gezondheidsverschillen in Noord- en Oost-Gelderland - GGD Noord- en Oost-Gelderland
- https://ggd-noord-en-oostgelderland.foleon.com/factsheet/sociaaleconomische-gezondheidsverschillen-in-noord-en-oost-gelderland/
- Sociaaleconomische status - Volksgezondheid en Zorg (vzinfo.nl)
- https://www.vzinfo.nl/sociaaleconomische-status
Contact
Jeugd en Gezin
GGD Noord- en Oost-Gelderland is kernpartner in het Centrum voor Jeugd en Gezin
GHOR
GGD Noord- en Oost-Gelderland werkt samen met de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), in het bijzonder met de Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR).
