Extra informatie
Gewicht
Mensen met een gezond gewicht hebben minder risico op onder meer diabetes, hart- en vaatziekten, aandoeningen van het bewegingsstelsel, verminderde vruchtbaarheid en psychische problemen dan mensen met overgewicht of obesitas. Mensen met overgewicht hebben daarnaast relatief vaker last van stigmatisering en discriminatie dan mensen met een gezond gewicht.
Overgewicht veroorzaakt bijna 4% van de totale ziektelast in Nederland. Het stimuleren van een gezond gewicht levert dus aanzienlijke gezondheidswinst op. Dat vertaalt zich in maatschappelijke en economische winst: minder ziekteverzuim, minder arbeidsongeschiktheid en minder zorgkosten. Het terugdringen van overgewicht is één van de doelen van het Nationaal Preventieakkoord. Daarnaast heeft overgewicht ook een plek in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) onder andere in de vorm van twee ketenaanpakken: 1) aanpak overgewicht kinderen en 2) gecombineerde leefstijlinterventie bij overgewicht en obesitas van volwassenen.
Ook ondergewicht is ongezond en brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Bij mensen met ondergewicht bestaat er een grote kans op een tekort aan voedingsstoffen. Hierdoor kunnen mensen zich lusteloos gaan voelen, neemt de werking van het afweersysteem af en neemt de kans op botbreuken toe. Daarnaast zal het lichaam reservevoorraden uit vet- en spierweefsel gebruiken; vooral de afbraak van spierweefsel is nadelig.
Een gezond gewicht draagt eraan bij dat kinderen en jongeren lekker in hun vel zitten.
De Jeugdgezondheid meet lengte en gewicht van kinderen en jongeren op diverse momenten tijdens hun ontwikkeling. Op basis van deze metingen wordt bepaald hoeveel jeugdigen een gezond gewicht hebben en hoeveel daar onder of boven zitten. Jeugdigen die geen gezond gewicht hebben, krijgen extra aandacht van de Jeugdgezondheid.
Door de coronapandemie kon Jeugdgezondheid in 2020 niet alle onderzoeken uitvoeren. De lockdowns in het begin van het jaar belemmerden de uitvoering van vrijwel alle onderzoeken. Cijfers over het schooljaar 2019-2020 zijn daardoor niet betrouwbaar en worden niet gepubliceerd. Ook in het schooljaar 2020-2021 zijn onderzoeken uitgevallen door corona. De cijfers over dit schooljaar zijn daardoor wat minder betrouwbaar.
Gewicht in de gemeente Apeldoorn
In de gemeente Apeldoorn is in de jaren 2020-2022 11% van de 4/5-jarigen, 22% van de 9/10-jarigen en 22% van de 13/14-jarigen te zwaar; zij hebben overgewicht of obesitas. Eén tot 2% van de jeugdigen heeft ernstig ondergewicht.
In de gemeente Apeldoorn is het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas groter dan in Midden-IJssel/Oost-Veluwe. Het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas is groter in de gemeente Apeldoorn dan in Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland. Het aandeel jeugdigen met ernstig ondergewicht is gelijk aan dat in Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Apeldoorn | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | ||
| overgewicht of obesitas | 4/5-jarigen | 11% | 11% | 11% |
| 9/10-jarigen | 22% | 16% | 17% | |
| 13/14-jarigen | 22% | 18% | 17% | |
| ernstig ondergewicht | 4/5-jarigen | 2% | 2% | 2% |
| 9/10-jarigen | 1% | 2% | 1% | |
| 13/14-jarigen | 2% | 2% | 2% | |
| Bronnen: GGD NOG; CJG Apeldoorn; GGD Gelderland-Midden; GGD IJsselland Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven |
||||
Meer cijfers over gewicht in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers Jeugdgezondheidszorg.
Trends
In Midden-IJssel/Oost-Veluwe vertoont het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas sinds het schooljaar 2016-2017 een stijgende trend. Bij de andere leeftijdsgroepen zijn de metingen tussen schooljaar 2016-2017 en 2018-2019 op een andere leeftijd gedaan dan vanaf het schooljaar 2020-2021. Aangezien het aandeel jeugdigen dat te zwaar is samenhangt met de leeftijd, is voor deze groepen geen trend te bepalen.
In de gemeente Apeldoorn vertoont het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas geen duidelijke trend tussen de schooljaren 2016-2017 en 2021-2022.
¹: De metingen zijn uitgevoerd onder 5/6-jarigen in de jaren 2014 t/m 2019; vanaf 2020 zijn de metingen uitgevoerd onder 4/5-jarigen.
²: De metingen zijn uitgevoerd onder 12/13-jarigen in de jaren 2014 t/m 2019; vanaf 2020 zijn de metingen uitgevoerd onder 13/14-jarigen.
Verschillen tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe
Meisjes van 4/5 jaar hebben vaker overgewicht of obesitas dan jongens van die leeftijd.
4/5-jarigen hebben minder vaak overgewicht of obesitas dan de andere leeftijdsgroepen.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 7% in de gemeente Oost Gelre tot 14% in de gemeente Zutphen. Het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 12% in de gemeente Heerde tot 24% in de gemeente Oldebroek. Het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 12% in de gemeente Hattem tot 22% in de gemeente Nunspeet.
De gemeente Apeldoorn hoort bij de gemeenten die gemiddeld scoren wat betreft het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas (11%). De gemeente Apeldoorn scoort ongunstig wat betreft het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas (22%) en wat betreft het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas (22%).
Zie ook
Bronnen
- Voedingscentrum
- BMI berekenen
- https://www.voedingscentrum.nl/bmi
- december 2023
- RIVM
- Gewicht - Gevolgen
- https://www.vzinfo.nl/overgewicht/gevolgen
- RIVM
- Ziektelast in daly's - Bijdrage risicofactoren
- https://www.vzinfo.nl/ziektelast-in-dalys/bijdrage-risicofactoren
- Loketgezondleven.nl
- Kennisoverzicht GALA - RIVM
- https://www.loketgezondleven.nl/gala-spuk/kennisoverzicht-GALA
- december 2023
- Voedingscentrum
- Ondergewicht
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ondergewicht.aspx
- RIVM
- Preventie - Preventieakkoord
- https://www.vzinfo.nl/preventie/preventieakkoord
- GGD Noord- en Oost-Gelderland, afdeling Jeugdgezondheid.
Overgewicht bij volwassenen is bepaald met de Body Mass Index (BMI). De BMI geeft de verhouding aan tussen lengte en gewicht. De gebruikte gegevens zijn op basis van zelfrapportage. Hierdoor wordt het werkelijke percentage volwassenen met overgewicht mogelijk onderschat.
Gewicht in de gemeente Apeldoorn
In de gemeente Apeldoorn heeft in 2022 3% van de volwassenen ondergewicht en 45% een normaal gewicht. Daarnaast heeft 36% matig overgewicht en 16% ernstig overgewicht.
De gemeente Apeldoorn verschilt niet (significant) van Midden-IJssel/Oost-Veluwe en regio Noord- en Oost-Gelderland wat betreft gewicht.
| Gemeente Apeldoorn | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Ondergewicht | 3% | 2% | 2% |
| Normaal gewicht | 45% | 47% | 47% |
| Matig overgewicht | 36% | 35% | 35% |
| Ernstig overgewicht | 16% | 16% | 16% |
| Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven | |||
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen.
Trends
Het aandeel volwassenen dat matig overgewicht heeft in de gemeente Apeldoorn lijkt te stijgen tussen 2020 en 2022, maar deze trend is niet significant. Het aandeel volwassenen dat ernstig overgewicht heeft is gestabiliseerd tussen 2020 en 2022, na een stijging sinds 2012.
In Midden-IJssel/Oost-Veluwe lijkt het aandeel volwassenen dat matig overgewicht heeft te stijgen tussen 2020 en 2022, maar deze trend is niet significant. Het aandeel volwassenen dat ernstig overgewicht heeft is gestabiliseerd tussen 2020 en 2022, na een stijging sinds 2012.
Verschillen tussen doelgroepen in de Midden-IJssel/Oost-Veluwe
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen. Vrouwen hebben vaker ernstig overgewicht in vergelijking met mannen.
Naarmate de leeftijd toeneemt, komt ernstig overgewicht vaker voor.
Naarmate de sociaaleconomische positie (SEP) lager is, komt ernstig overgewicht vaker voor.
Er is geen significant verschil tussen mensen die alleen wonen en mensen die samenwonen wat betreft overgewicht.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel volwassenen met matig overgewicht loopt uiteen van 31% in de gemeente Doetinchem tot 40% in de gemeente Oldebroek. De gemeente Apeldoorn behoort met 36% tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Het aandeel volwassenen met ernstig overgewicht loopt uiteen van 10% in de gemeente Lochem tot 21% in de gemeente Doetinchem. De gemeente Apeldoorn behoort met 16% tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Zie ook
Bronnen
- Voedingscentrum
- BMI berekenen
- https://www.voedingscentrum.nl/bmi
- december 2023
- RIVM
- Gewicht - Gevolgen
- https://www.vzinfo.nl/overgewicht/gevolgen
- RIVM
- Ziektelast in daly's - Bijdrage risicofactoren
- https://www.vzinfo.nl/ziektelast-in-dalys/bijdrage-risicofactoren
- Loketgezondleven.nl
- Kennisoverzicht GALA - RIVM
- https://www.loketgezondleven.nl/gala-spuk/kennisoverzicht-GALA
- december 2023
- Voedingscentrum
- Ondergewicht
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ondergewicht.aspx
- RIVM
- Preventie - Preventieakkoord
- https://www.vzinfo.nl/preventie/preventieakkoord
Gewicht in de gemeente Apeldoorn
In de gemeente Apeldoorn heeft in 2022 1% van de 65-plussers ondergewicht en 44% een normaal gewicht. Daarnaast heeft 37% matig overgewicht en 18% ernstig overgewicht.
De gemeente Apeldoorn verschilt niet (significant) van Midden-IJssel/Oost-Veluwe en de regio Noord- en Oost-Gelderland wat betreft gewicht onder 65-plussers.
| Gemeente Apeldoorn | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Ondergewicht | 1% | 1% | 1% |
| Normaal gewicht | 44% | 44% | 42% |
| Matig overgewicht | 37% | 39% | 40% |
| Ernstig overgewicht | 18% | 16% | 17% |
| Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. | |||
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen.
Trends
In Apeldoorn lijkt het aandeel 65-plussers dat matig overgewicht heeft licht af te nemen in de periode 2016 – 2022, maar deze trend is niet significant. Ook het aandeel 65-plussers dat ernstig overgewicht heeft is stabiel gebleven. In Midden-IJssel/Oost-Veluwe is het aandeel ouderen met matig overgewicht en het aandeel ouderen met ernstig overgewicht ook ongeveer constant gebleven.
Verschillen tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen.
Er is geen significant verschil tussen de leeftijdsgroepen wat betreft het vóórkomen van matig en ernstig overgewicht.
Ernstig overgewicht komt vaker voor naarmate de sociaaleconomische positie (SEP) lager is.
Bij alleenwonende 65-plussers komt matig en ernstig overgewicht even vaak voor als bij samenwonende 65-plussers.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 65-plussers met matig overgewicht loopt uiteen van 36% in de gemeente Epe tot 46% in de gemeente Berkelland. De gemeente Apeldoorn (37%) behoort tot de gemeenten die gunstig scoren.
Het aandeel 65-plussers met ernstig overgewicht loopt uiteen van 12% in de gemeente Lochem tot 21% in de gemeente Aalten. De gemeente Apeldoorn (18%) behoort tot de gemeenten die ongunstig scoren.
Zie ook
Bronnen
- Voedingscentrum
- BMI berekenen
- https://www.voedingscentrum.nl/bmi
- december 2023
- RIVM
- Gewicht - Gevolgen
- https://www.vzinfo.nl/overgewicht/gevolgen
- RIVM
- Ziektelast in daly's - Bijdrage risicofactoren
- https://www.vzinfo.nl/ziektelast-in-dalys/bijdrage-risicofactoren
- Loketgezondleven.nl
- Kennisoverzicht GALA - RIVM
- https://www.loketgezondleven.nl/gala-spuk/kennisoverzicht-GALA
- december 2023
- Voedingscentrum
- Ondergewicht
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ondergewicht.aspx
- RIVM
- Preventie - Preventieakkoord
- https://www.vzinfo.nl/preventie/preventieakkoord
Contact
Jeugd en Gezin
GGD Noord- en Oost-Gelderland is kernpartner in het Centrum voor Jeugd en Gezin
GHOR
GGD Noord- en Oost-Gelderland werkt samen met de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), in het bijzonder met de Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR).
