Mantelzorg

Mantelzorg is zorg die gegeven wordt aan een bekende uit de eigen omgeving, zoals partner, ouders, kind, buren of vrienden, als deze persoon voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. Mantelzorg wordt niet betaald. Mantelzorgers geven deze zorg, omdat zij een persoonlijke band hebben met degene voor wie zij zorgen. In tegenstelling tot vrijwilligerswerk is mantelzorg vaak geen bewuste keus. Mantelzorg overkomt je. Door veranderingen in de wet zal er de komende tijd een groter beroep worden gedaan op mantelzorgers en vrijwilligers. Bovendien neemt het aantal ouderen zowel absoluut als relatief toe, wat de vraag naar mantelzorgers verder doet toenemen. Het is daarom belangrijk dat mantelzorgers voldoende ondersteuning kunnen ontvangen. Zo kan de gemeente lotgenotencontact, belangenbehartiging en respijtzorg faciliteren.

In het najaar van 2016 zijn nieuwe cijfers over dit onderwerp verzameld. Deze vindt u achter het tabblad Cijfers, in de tabel onder ‘Monitor Volwassenen en ouderen 2016’. Onderstaande tekst wordt nog geactualiseerd.

Mantelzorg in de gemeente Voorst

In 2012 is 11% van de volwassenen van 19-65 jaar in de gemeente Voorst mantelzorger volgens de definitie dat er langer dan drie maanden of meer dan acht uur in de week mantelzorg verleend wordt. Door 2% van de 19-65 jarigen in de gemeente Voorst wordt mantelzorg ontvangen. Dit percentage is beduidend lager dan het percentage dat mantelzorg geeft, omdat relatief weinig personen in de leeftijd van 19-65 jaar hulpbehoevend zijn. Van degenen die mantelzorg verlenen, voelt 21% zich tamelijk zwaar tot overbelast. Dit is 2% van alle 19-65 jarigen in de gemeente Voorst of circa 320 inwoners van 19-65 jaar.  

Het percentage volwassenen dat mantelzorg geeft, is in de gemeente Voorst even hoog als gemiddeld in Midden-IJssel/Oost-Veluwe, Noord- en Oost-Gelderland en Nederland. Dit geldt ook voor het percentage mantelzorgontvangers en het percentage (over)belaste mantelzorgers.

Mantelzorg bij 19-65 jarigen, 2012
  Gemeente Voorst Midden-IJssel/Oost-Veluwe Noord- en Oost-Gelderland Nederland
Mantelzorger1 11% 10% 11% 12%
Mantelzorgontvanger 2% 2% 3% -
Tamelijk zwaar tot overbelast door mantelzorg geven 2% 2% 2% 2%
1 Langer dan drie maanden of meer dan acht uur per week.
- Geen gegevens beschikbaar.
Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven.

Trends

Het percentage volwassenen dat in het voorgaande jaar in de gemeente Voorst mantelzorg heeft gegeven, is in 2012 even hoog als in 2008. In Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland zijn er ook geen verschillen ten opzichte van 2008. Het percentage volwassenen dat mantelzorg ontvangt, is in de gemeente Voorst in 2012 ook ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van 2008. In Midden-IJssel/Oost-Veluwe is dit ook gelijk gebleven, maar in Noord- en Oost-Gelderland is het iets toegenomen.

Verschillen tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe

V mantelzorg MIJ-OVBijna twee keer zoveel vrouwen als mannen verlenen mantelzorg. Mogelijk hangt dit samen met het feit dat vrouwen een groter sociaal netwerk hebben dan mannen waardoor de kans dat er een hulpbehoevende in het netwerk voorkomt groter is.

Het grootste aandeel mantelzorgers bevindt zich in de leeftijdsgroep 50-64 jarigen en het kleinste aandeel in de leeftijdsgroep 19-34 jarigen. Mantelzorg wordt vaak gegeven door (schoon)kinderen. Volwassenen in de leeftijdscategorie van 50-64 jaar hebben relatief vaak oudere ouders die hulpbehoevend zijn.  

Van de hoogopgeleide volwassenen in de Midden-IJssel/Oost-Veluwe is een kleiner percentage mantelzorger dan van de volwassenen met een middelbaar of lager opleidingsniveau.

Mantelzorg geven in Noord- en Oost-Gelderland

Aandeel 19-65 jarigen dat mantelzorg verleent, 2012Het aandeel 19-65 jarigen dat mantelzorg geeft, varieert van 8% in de gemeente Apeldoorn tot 16% in de gemeente Hattem. De gemeente Voorst behoort tot de middenmoot.

Mantelzorg in de gemeente Voorst

In 2010 is één op de zeven 65-plussers in de gemeente Voorst mantelzorger. Door 16% van de 65-plussers wordt mantelzorg ontvangen. Eén op de acht mantelzorgers voelt zich tamelijk zwaar belast tot overbelast. Dit is 2% van alle 65-plussers in de gemeente Voorst (circa 75 inwoners van 65 jaar en ouder).

Het percentage 65-plussers dat mantelzorg geeft in de gemeente Voorst komt overeen met het gemiddelde in Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland. Dit geldt ook voor het percentage dat mantelzorg ontvangt en tamelijk zwaar belast tot overbelast is door het geven van mantelzorg.

Mantelzorg 65-plussers, 2010
  Gemeente Voorst Midden-IJssel/Oost-Veluwe Noord- en Oost-Gelderland2
Mantelzorger1 14% 11% 12%
Mantelzorgontvanger1 16% 15% 15%
Tamelijk zwaar tot overbelast door mantelzorg geven 2% 1% 2%
1Op het moment van invullen van de vragenlijst.
2 De gegevens van 2010 zijn op basis van de huidige gemeenten in de GGD-regio, exclusief de gemeenten Heerde en Hattem; inclusief de gemeente Deventer.
Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven.


Mantelzorgactiviteiten en ondersteuningsbehoefte mantelzorgers in de gemeente Voorst

 

Vormen van mantelzorg die het meest worden verleend zijn ‘gezelschap, troost, afleiding’, ‘hulp in de huishouding’, ‘begeleiding en/of vervoer’ en ‘regeling geldzaken en/of administratie’.

Ongeveer een tiende van de mantelzorgers heeft behoefte aan hulp of ondersteuning. Dit in de vorm van  informatie en advies en ontspannende activiteiten (respectievelijk 7% en 2% van de mantelzorgers). Daarnaast heeft ook een deel van de mantelzorgers behoefte aan belangenbehartiging (1% van de mantelzorgers).

Trends

O mantelzorg VoorstIn de gemeente Voorst is het percentage 65-plussers dat mantelzorg geeft in 2010 toegenomen ten opzichte van 2005. Deze trend is ook zichtbaar in Midden-IJssel/Oost-Veluwe. Deze toename heeft waarschijnlijk te maken met de vergrijzing, maar mogelijk ook met het feit dat de term ’mantelzorger’ steeds bekender wordt. Men herkent zichzelf daardoor eerder in de definitie van mantelzorger.

In Midden-IJssel/Oost-Veluwe is een toename te zien in het percentage 65-plussers dat mantelzorg ontvangt in 2010 ten opzichte van 2005. In de gemeente Voorst lijkt er ook een toename te zijn, maar dit is niet significant.

 

Verschillen tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe

O mantelzorg MIOV1Een groter percentage vrouwen dan mannen ontvangt mantelzorg. Deels heeft dit met de leeftijd te maken, omdat onder de oudste ouderen meer vrouwen dan mannen zijn en de zorgvraag toeneemt met de leeftijd.  

Het percentage 75-plussers dat mantelzorg ontvangt, is ruim vier keer zo groot als het percentage 65-74 jarigen dat mantelzorg ontvangt. Van de 65-74 jarigen verleent een groter aandeel mantelzorg dan de 75-plussers.

Naarmate het opleidingsniveau toeneemt, stijgt ook het aandeel mantelzorgers. Het percentage dat mantelzorg ontvangt is lager bij hoger opgeleiden. Deels hangt dit samen met de leeftijd; oudere ouderen zijn gemiddeld lager opgeleid dan jongere ouderen.

Van de 65-plussers die met minimaal één persoon samen wonen, verleent een groter aandeel mantelzorg dan van de 65-plussers die alleen wonen. Mogelijk hebben alleenstaanden minder kans dat een beroep op hen wordt gedaan als mantelzorger (ze hebben geen huisgenoot die zorg nodig heeft). Van de alleenwonende 65-plussers ontvangt een groter aandeel mantelzorg dan van de 65-plussers die niet alleen wonen. Dit hangt deels samen met de leeftijd, omdat oudere ouderen vaker alleen wonen dan jongere ouderen.

Van de autochtonen 65-plussers is een groter percentage mantelzorger dan allochtone 65-plussers.

Mantelzorg in Noord- en Oost-Gelderland

Het aandeel 65-plussers dat mantelzorg geeft, varieert van 8% in de gemeente Epe tot 15% in de gemeente Oost Gelre. De gemeente Voorst behoort met 14% tot de gemeenten die bovengemiddeld scoren.

Het aandeel 65-plussers dat mantelzorg ontvangt, varieert van 11% in de gemeente Zutphen tot 18% in de gemeente Doetinchem. De gemeente Voorst (16%) behoort hier tot de middenmoot.

Aandeel 65-plussers dat mantelzorg ontvangt, 2010 Aandeel 65-plussers dat mantelzorg verleent, 2010